این استاد دانشگاه تهران که بیش از 25سال درباره اکولوژی فلور گیاهان شوره زار تحقیق کرده است، افزود: عمق رسوبات نمک در بستر دریاچه ارومیه به 100متر می‌رسد. بدیهی است در چنین بستری امکان رشد هیچ گیاهی وجود ندارد. به گفته وی، در حاشیه دریاچه ارومیه تا آنجا که آب وجود دارد و گیاه می‌تواند در نمک رشد کند به‌طور طبیعی گیاه رشد می‌کند. متأسفانه در حال حاضر، دوسوم اراضی دریاچه ارومیه خشک شده و میزان شوری در این مناطق به اندازه‌ای زیاد است که امکان کاشت گیاه در آن وجود ندارد. اما اگر می‌خواهند پوشش گیاهی مناطق ساحلی را احیا کنند این اقدام نیاز به آب دارد که برای این کار هم آبی وجود ندارد. آخانی تصریح کرد: تنها گیاهی که می‌تواند در شوری بالا رشد کند گیاه «سالی کرنیا» است که آن هم به آب فراوان نیاز دارد و نمی‌تواند داخل نمکزار رشد کند. این گیاه به‌طور طبیعی در حاشیه دریاچه ارومیه رشد می‌کند اما وضعیت بحرانی دریاچه سبب نابودی این گیاه در بخش عمده‌ای از این مناطق شده است.
این گیاه‌شناس با ابراز شگفتی از مطرح شدن طرح‌هایی از این دست گفت: با هزینه کردن پروژه‌هایی که پشتوانه علمی وفنی ندارند گیاه سبز نمی‌شود ولی اگر عزمی برای احیای پوشش گیاهی منطقه وجود دارد تنها راهکار، تقویت پوشش گیاهی مناطق ساحلی است که عملی شدن آن در گروی تأمین منابع آبی است زیرا وقتی آبی به دریاچه وارد می‌شود با شستن نمک‌های موجود در مناطق ساحلی، بستر مناسب برای رشد گیاهان شور پسند را فراهم می‌سازد و گیاهان منطقه به‌خودی‌خود احیا می‌شوند و نیازی به هزینه ندارد. وی با تأکید بر اینکه مؤثرترین اقدام برای احیای پوشش گیاهی، آزاد کردن آب رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه است، اضافه کرد: امکان رشد هیچ‌گونه گیاهی در بستر نمکی دریاچه ارومیه وجود ندارد. حتی اگر برای کاشت گیاه، لایه‌ای خاک هم در محل کاشت بریزیم به محض عبور ریشه گیاه از این لایه خاک و رسیدن به نمک، گیاه خشک می‌شود؛ ضمن اینکه جهت نمک همیشه به سمت بالا و سطح زمین است بنابراین چاره‌ای برای کاشت گیاه در بستر نمکی دریاچه متصور نیست. درعین حال، با توجه به شرایط فعلی دریاچه ارومیه، ضروری است در مناطقی مثل «رشکان» و«بناب» که هنوز از پوشش گیاهی تهی نشده و آب به آن مناطق وارد می‌شود سازمان محیط‌زیست از پوشش گیاهی منطقه، بیشتر حفاظت کند تا بر اثر چرای دام نابود نشود. علاوه براین، سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌تواند با آب‌های هدایت شده به این مناطق مانع خشک شدن پوشش گیاهی شود.
آخانی در پایان گفت: انتظار می‌رود دست‌اندرکاران «پروژه پژوهشی، اجرایی بررسی و بازسازی پایدار پوشش گیاهی اکوسیستم‌های اطراف دریاچه ارومیه»، جزئیات این پروژه را اعلام و از کارشناسان و متخصصان گیاه‌شناسی نظرخواهی کنند؛ در غیراین صورت اجرای چنین طرح‌هایی جز اتلاف هزینه ثمر دیگری نخواهد داشت.
پایدار‌سازی با کدام پشتوانه علمی؟
این گزارش می‌افزاید: مدیرکل محیط‌زیست آذربایجان غربی جمعه گذشته اعلام کرد: پروژه پژوهشی، اجرایی بررسی و بازسازی پایدار پوشش گیاهی اکوسیستم‌های اطراف دریاچه ارومیه با استفاده از گونه‌های محلی و بومی غالب گیاهی پارک ملی دریاچه ارومیه، با همکاری مشترک اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان و دانشگاه‌های تربیت مدرس و خوارزمی آغاز شد. عباس‌نژاد افزود: این پروژه با هدف تقویت پوشش گیاهی اراضی شوره‌زار دریاچه ارومیه، ناشی از پس‌روی آب آن‌که از کانون‌های اصلی بروز ریزگردهای نمکی بوده و قابلیت تبدیل به ریزگرد را دارند، به‌صورت آزمایشی انجام می‌شود.
مدیرکل محیط‌زیست آذربایجان غربی درگفت‌وگو با ایسنا افزود: در این پروژه سعی می‌شود از گونه‌های گیاهی بومی پارک ملی دریاچه ارومیه که قابلیت رشد در شوره‌زارهای اطراف آن را داشته و با حداقل آب می‌توانند به رشد و نمو خود ادامه دهند و از طرفی قابلیت صنعتی و علوفه‌ای دارند استفاده شود و درصورت مثبت‌بودن نتایج، توسعه پوشش گیاهی در کل اراضی آن انجام خواهد شد. مدیرکل محیط‌زیست آذربایجان غربی هدف از اجرای طرح مذکور را بررسی قابلیت توسعه پوشش گیاهی در شوره‌زارهای اطراف دریاچه ارومیه به‌منظور جلوگیری از بروز پدیده ریزگردهای نمکی اعلام کرد و تغییر الگوی کشت از گیاهان پرمصرف به گیاهان کم مصرف با قابلیت‌های صنعتی و مرتعی در این اراضی را به‌عنوان یکی از پروژه‌های علاج بخش دریاچه ارومیه دانست که می‌تواند به تغییر معیشت مردم محلی کمک کند.
